Mieszkanka powiatu gnieźnieńskiego poznała na portalu społecznościowym „pracownika platformy wiertniczej szukającego towarzyszki po śmierci żony”. Po miesiącu codziennej korespondencji oszust poprosił o pieniądze na operację córki, potem na telefon dla dziecka, następnie na operację za granicą za 14 tysięcy euro. Dopiero interwencja banku, który zablokował konto przy podejrzanych operacjach, uratowała kobietę przed większymi stratami. W sumie straciła 5 500 euro.
Czym jest pig butchering scam?
Nazwa „pig butchering” dosłownie oznacza „świniobicie”. To brutalne, ale trafne określenie mechanizmu oszustwa. Oszuści wplątują ofiarę w emocjonalną zależność, by następnie „zabić je finansowo” i ograbić z oszczędności.
To oszustwo łączy w sobie elementy romansu internetowego z wyłudzeniami i fałszywymi inwestycjami. Nie ogranicza się jedynie do jednorazowych próśb o pieniądze na „nagłe potrzeby”, ale systematycznie nakłania ofiarę do coraz większych „inwestycji” w rzekome okazje biznesowe, najczęściej związane z kryptowalutami.
W 2024 roku w Polsce odnotowano 144 oszustwa matrymonialne – 160 ofiar (116 kobiet, 44 mężczyzn) straciło łącznie 10 milionów złotych. Przeciętna strata wyniosła ponad 62 tysiące złotych, a niemal połowa ofiar to osoby 30-49 lat – aktywni zawodowo ludzie po rozstaniach, poszukujący partnera online.
Mechanizm działania oszustwa
Pig butchering scam rozwija się w kilku charakterystycznych fazach, które mogą trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Budowanie profilu – oszuści tworzą atrakcyjne profile ze zdjęciami modelek/modeli i opisami o luksusowym życiu, inwestycjach i sukcesach.
Zdobywanie zaufania – najdłuższa faza. Oszust staje się idealnym partnerem: dostępny 24/7, pamięta o problemach ofiary, wysyła zdjęcia z „życia”. Stopniowo wypytuje o finanse i przenosi rozmowy na komunikatory poza portal randkowy.
Wprowadzenie inwestycji – gdy więź jest mocna, oszust „przypadkowo” wspomina o zyskach z kryptowalut, „mentorze z Wall Street”. „To nasza szansa na dom marzeń” – namawia do wspólnego inwestowania.
Pozorne zyski – przekonuje do testowej inwestycji 500-2000 zł. Ofiara dostaje dostęp do fałszywej platformy, widzi wzrost wartości i może wypłacić pieniądze z zyskiem. To potwierdza wiarygodność systemu.
Finansowa rzeź – oszust tworzy pilność: „ograniczona okazja”, „dostęp tylko dla wybranych”. Ofiara inwestuje oszczędności, zaciąga kredyty, sprzedaje rzeczy. Gdy chce wypłacić pieniądze lub nie ma więcej środków, oszust znika wraz z platformą.
Jak rozpoznać oszusta – sygnały ostrzegawcze
Asp. Magdalena Ząbek, Oficer Prasowy KPP Świdnica, przestrzega: „Oszustów matrymonialnych działających w Internecie jest coraz więcej. Na portalach randkowych wyszukują osoby samotne, które są bardziej ufne i posiadają mniejsze doświadczenie”.
Zbyt idealne profile to pierwszy sygnał alarmowy. Oszuści używają zdjęć jak z katalogu modelek, podczas gdy prawdziwi ludzie mają spontaniczne fotki z przyjaciółmi i rodziną.
Błyskawiczne wyznawanie uczuć również budzi podejrzenia. „Dozgonna miłość po zaledwie kilku godzinach – to sygnał ostrzegawczy” – tłumaczy asp. Ząbek.
Unikanie spotkań w realu to kolejna czerwona flaga. Oszuści przyjmują tożsamość wojskowych, lekarzy, dyplomatów – zawodów budzących zaufanie, ale dających „doskonałą wymówkę, dlaczego nie może się spotkać osobiście”. Zawsze znajduje się nowy powód: misja, problemy z dokumentami, wyjazdy służbowe.
Przekierowywanie rozmów poza portal randkowy następuje szybko. „Wiele serwisów ma mechanizmy wykrywania oszustów, dlatego nakłaniają do komunikatorów lub chcą numeru telefonu” – wyjaśnia policjantka.
Prośby o pieniądze to finał. „Początkowo to drobne kwoty na naprawy czy leki, jednak dla każdego powinien być to sygnał ostrzegawczy” – przestrzega asp. Ząbek.
Praktyczne zasady ochrony
Zasada pierwsza: Weryfikuj tożsamość
Zawsze sprawdzaj zdjęcia przez wyszukiwarkę graficzną. Poproś o spontaniczny video call bez wcześniejszego umówienia. Zadawaj konkretne pytania o miejsce zamieszkania, pracę, codzienne życie.
Zasada druga: Miłość nie wymaga inwestycji
Najważniejsza zasada brzmi: nigdy nie łącz spraw sercowych z finansowymi. Każda wzmianka o inwestycjach, kryptowalutach, „okazjach biznesowych” lub jakiekolwiek prośby o pieniądze powinny natychmiast kończyć znajomość.
Zasada trzecia: Spotykaj się w realu
Umów się na spotkanie w rzeczywistości w ciągu pierwszych dwóch tygodni znajomości. Jeśli druga osoba miesiącami unika takowych spotkań, ale jednocześnie prowadzi intensywne rozmowy o uczuciach czy wspólnej przyszłości, to bardzo podejrzane zachowanie.
Zasada czwarta: Ufaj, ale weryfikuj
Sprawdzaj informacje podawane przez nową znajomość. Jeśli mówi, że mieszka w konkretnym mieście, sprawdź aktualną pogodę i zapytaj o nią. Poproś o pokazanie czegoś charakterystycznego z okolicy podczas rozmowy wideo.
Zasada piąta: Rozmawiaj z zaufanymi osobami
Opowiedz znajomemu lub członkowi rodziny o nowej internetowej znajomości. Pokaż profil i fragmenty rozmów.
Co robić w przypadku podejrzeń lub oszustwa?
Jeśli masz podejrzenia, że możesz być ofiarą pig butchering scamu, natychmiast przerwij wszelki kontakt z oszustem. Zablokuj go na wszystkich platformach komunikacyjnych i nie odpowiadaj na próby nawiązania ponownego kontaktu.
Jeśli już przekazałeś pieniądze, niezwłocznie skontaktuj się z bankiem. Zastrzeż karty płatnicze, zmień hasła do bankowości elektronicznej, poinformuj o podejrzeniu oszustwa.
Udaj się na najbliższy komisariat policji z dowodem osobistym i wszystkimi dostępnymi dowodami oszustwa – zrzutami ekranu z rozmów, potwierdzeniami przelewów, zdjęciami z profilu oszusta.
Możesz również zgłosić oszustwo przez internet na stronie CERT Polska (incydent.cert.pl) lub wysyłając SMS na numer 8080. Te zgłoszenia pomagają w budowaniu bazy wiedzy o nowych metodach oszustw i ostrzeganiu innych potencjalnych ofiar.
