Numer telefonu to dziś coś więcej niż środek komunikacji. To klucz do wielu danych, kont w serwisach internetowych, a nawet oszczędności całego życia. Oszuści tylko czekają, by go zdobyć. Dowiedz się, czym może grozić podanie numeru telefonu obcej osobie i jak chronić swoje dane osobowe przed wykorzystaniem przez przestępców. Chroń swoje dane, aby Twoje pieniądze były bezpieczne.
Dlaczego numer telefonu to cenny łup dla oszustów?
Wielu seniorów traktuje numer telefonu jako coś publicznie dostępnego. W końcu zdobycie numeru telefonu było niegdyś wyłącznie kwestią sięgnięcia do książki telefonicznej. Niestety, to poważny błąd. Numer telefonu bywa wykorzystywany do:
- kradzieży tożsamości,
- podszywania się pod użytkownika (np. w rozmowach z bankiem),
- uruchamiania płatnych subskrypcji,
- przejmowania kont internetowych z uwierzytelnianiem dwuskładnikowym poprzez Facebooka, bankowość elektroniczną czy e-mail,
- namierzania lokalizacji i danych kontaktowych,
- typowania ofiar oszustów cybernetycznych,
- łączenia z innymi danymi (PESEL, adres, nazwisko) i wykorzystywania ich np. do wyłudzenia kredytu.
W skrócie: w rękach oszusta numer telefonu może stać się bramą do Twojego cyfrowego życia.
Lista oszustw, które zaczynają się od numeru telefonu
1. Oszustwo „na pracownika banku”
Dzwoni telefon. Miły głos informuje, że ktoś próbował włamać się na Twoje konto i tylko szybka reakcja może „uratować” Twoje pieniądze. Oszust prosi o podanie danych osobowych, numeru karty lub nakłania do zalogowania się na fałszywej stronie udającej bankowość elektroniczną — to wszystko, czego potrzebuje, by wyczyścić konto z pieniędzy!
2. Fałszywe SMS-y i linki
„Twoja paczka została zatrzymana. Dopłać 3,50 zł”. Brzmi jak niewinny komunikat, prawda? Kliknięcie w link i wpisanie danych może skutkować przejęciem dostępu do Twojego konta bankowego, bo fałszywa strona wygląda jak ta prawdziwa. Przestępcy mogą również zainstalować złośliwe oprogramowanie na Twoim telefonie.
3. Zgoda na płatne subskrypcje
Jedno kliknięcie w reklamę „darmowego horoskopu”, quizu lub konkursu i bez Twojej zgody aktywuje się płatna subskrypcja. Opłaty naliczane są niezauważalnie, często po kilka złotych tygodniowo. Wystarczy podać numer telefonu lub kliknąć w niepozorny przycisk, by rozpocząć niekontrolowaną spiralę kosztów.
4. Kradzież konta przez SMS autoryzacyjny
Jeśli ktoś zna Twój numer telefonu i skutecznie podszyje się pod Ciebie w salonie operatora, może wyrobić duplikat Twojej karty SIM (tzw. SIM swapping). Po uzyskaniu dostępu do wiadomości SMS, przestępca zmienia hasła do banków, e-maili i mediów społecznościowych. W krótkim czasie może całkowicie przejąć Twoją tożsamość w internecie.
5. Naciąganie „na wnuczka”
Złodziej zdobywa numer starszej osoby i dzwoni, udając wnuczka lub inną bliską osobę w dramatycznej sytuacji. Opowiada o wypadku, pilnej potrzebie zapłaty kaucji lub długu, prosząc o pieniądze „na już”. Oszust działa szybko, grając na emocjach, zanim senior zdąży sprawdzić prawdziwość historii, a potem znika z gotówką lub pieniędzmi przelanymi BLIKIEM.
Jak chronić swój numer telefonu?
Istnieje kilka istotnych zasad, które powinien wpoić sobie każdy z nas, niezależnie od wieku:
- Nie podawaj numeru telefonu osobom i firmom, których nie znasz lub którym nie ufasz.
- Nie wpisuj numeru telefonu w formularze konkursowe, które wyglądają podejrzanie.
- Nie podawaj numeru telefonu domokrążcom czy innym obcym osobom kręcącym się w pobliżu Twojego domu.
- Nie klikaj w linki wysyłane SMS-ami, nawet jeśli nazwa nadawcy wskazuje na bank lub instytucję państwową.
- Włącz w banku i na portalach społecznościowych dwuskładnikowe uwierzytelnianie metodą inną niż SMS (np. poprzez aplikację mobilną zainstalowaną w smartfonie).
- Zgłaszaj podejrzane sytuacje na policję, udając się najbliższy komisariat lub posterunek oraz do CERT Polska pod linkiem https://incydent.cert.pl.
Niestety, Twój numer telefonu może trafić w ręce oszustów na wiele sposobów, chociażby po wyciekach baz danych ze sklepów internetowych. Posiadanie drobnych informacji na temat pojedynczych zakupów może być dla złodzieja pretekstem do próby szantażu albo manipulacji. Dlatego też, oprócz zasad bezpieczeństwa związanych z ochroną numeru, istotna jest odporność na próby oszustw i wyłudzeń. Jeśli ktoś podejrzany dzwoni do Ciebie lub pisze SMS-a związanego z finansami, nie odpowiadaj mu, lecz poproś o pomoc członków rodziny, powiadom policję i zgłoś podejrzany numer telefonu do CERT.
CERT Polska to działający w ramach NASK-Państwowego Instytutu Badawczego zespół ekspertów powołany do reagowania na tego typu incydenty. Zgłoszenia możesz dokonać na jeden z trzech sposobów:
- za pośrednictwem formularza na stronie: https://incydent.cert.pl/
- przesyłając dalej podejrzaną wiadomość SMS na bezpłatny numer 8080 (WAŻNE! Prześlij dalej wyłącznie treść podejrzanego SMS-a bez żadnych dopisków)
- w aplikacji mObywatel
